โดยดร.สุพาพร เทพยสุวรรณ
หัวใจของคนเราเป็นก้อนเนื้อเล็ก ๆ ที่ทำงานหนักตลอดชีวิต ผู้เขียนได้มีโอกาสอ่านงานวิจัยของสถาบัน National Institutes of Health (NIH) ของสหรัฐอเมริกา พบว่า 95 % ของผู้หญิงที่มีประวัติหัวใจวายมีอาการที่ไม่คาดคิดเกิดขึ้นก่อนการเกิดหัวใจวายหลายสัปดาห์หรืออาจเป็นเดือน ซึ่งอาการเหล่านี้ไม่ใช่แค่การเจ็บหน้าอกอย่างที่เราเคยทราบกัน อยากให้มาดูอาการที่คาดไม่ถึงเหล่านี้กันว่ามันคืออะไร
1. อาหารไม่ย่อย คลื่นไส้ อยากอาเจียน
เป็นที่ทราบกันดีว่า หากคุณมีอาการที่เสี่ยงต่อการเป็นโรคหัวใจวาย เช่น ความดันโลหิตสูง ไขมันในเส้นเลือดสูง สูบบุหรี่ หรือครอบครัวมีประวัติโรคหัวใจ ควรแจ้งให้แพทย์ทราบก่อนเพื่อการป้องกันได้ทันท่วงที แต่หากมีอาการคลื่นไส้ อาเจียน และปวดท้อง ตั้งแต่ปวดน้อยจนถึงปวดมาก ปวดหน่วง และอาเจียน บางคนมีอาการปวดมวนบริเวณเหนือสะดือ เราอาจไม่ทราบว่านี่เป็นอาการผิดปกติของโรคหัวใจด้วย จากการศึกษาพบว่าทั้งผู้หญิงและผู้ชายที่อายุเกิน 60 ปีที่มีอาการเหล่านี้ก่อน และไม่ได้เฉลียวใจว่าจะนำไปสู่อันตรายถึงชีวิตได้ เพราะอาการปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียนโดยปกติแล้วไม่ได้เป็นสาเหตุของโรคหัวใจวาย แต่หากเราเฝ้าสังเกตอาการเหล่านี้อย่างใกล้ชิด อาการต่าง ๆ ที่ผิดปกติไปจากเดิม เช่นปวดท้อง โดยไม่มีสาเหตุไม่ได้เป็นเพราะไวรัสลงกระเพาะ หรือทานอาหารเป็นพิษ แต่อาจเป็นเพราะอาการของโรคหัวใจกำลังคืบคลานเข้ามาก็เป็นได้
2. ปวดกราม หู คอ หรือไหล่
อาการปวดแปลบ และมีอาการชาที่บริเวณ อก บ่า และแขน นั่นเป็นอาการบ่งบอกอย่างหนึ่งของโรคหัวใจที่ชัดเจน แต่หากมีอาการปวดบริเวณกราม หู คอ ไหล่ หรือรู้สึกปวดร้าวจากบริเวณกรามมาถึงคอ และหู นั่นคืออาการหนึ่งที่คาดไม่ถึงของโรคหัวใจ คนไข้ที่เป็นผู้หญิงส่วนใหญ่รายงานว่าเคยมีอาการปวดบริเวณคอถึงหัวไหล่ อาการปวดเหล่านี้อาจเป็น ๆ หาย ๆ ทำให้มองข้ามอาการเหล่านี้ไป แต่หากเกิดอาการปวดคอวันหนึ่งและหายอีกวันหนึ่ง และปวดร้าวจาก กราม มาถึงหู และ คอ อีกวันหนึ่ง ควรแจ้งให้แพทย์ทราบทันที
3. มีอาการผิดปกติทางเพศ
ในผู้ชาย อวัยวะเพศอาจไม่แข็งตัว และไม่สามารถประกอบกิจทางเพศได้เหมือนคนปกติ ดูเหมือนว่าอาการแข็งตัวของอวัยวะเพศไม่น่าจะมีอะไรเกี่ยวข้องกับโรคหัวใจ แต่จากการศึกษาผู้ชายยุโรปที่มาเข้าบำบัดเรื่องเพศ พบว่า 2 ใน 3 ที่ไม่สามารถประกอบกิจทางเพศมีเพราะมีปัญหาเรื่องโรคหัวใจด้วย
4. เหนื่อย อ่อนล้า ไม่มีแรง
อาการอ่อนเพลียต้องพักเอาแรงหลาย ๆ วัน อาจเป็นอีกอาการที่เราคาดไม่ถึง โดยเฉพาะผู้หญิงพบว่ามีอาการเหล่านี้ก่อนมีอาการของโรคหัวใจ จากการศึกษาของ NIH พบว่าผู้หญิง มากกว่า 70% มีอาการ อิดโรย อ่อนเพลีย ไม่มีแรงก่อนเกิดอาการหัวใจวายเป็นเดือน หรือ 2 เดือน จริงอยู่ที่อาการเหนื่อยอ่อน ไม่มีกำลังเป็นอาการของคนปกติ แต่หากรู้สึกว่าจากคนที่เคยกระฉับกระเฉง แต่ต้องนอนอยู่บนเตียง เพราะเพลียหรือเหนื่อยอ่อนอย่างกะทันหัน ควรปรึกษาแพทย์โดยด่วน
5. เวียนศีรษะและหายใจไม่สะดวก
เมื่อหัวใจไม่มีเลือดมาหล่อเลี้ยงอย่างเพียงพอ ออกซิเจนไม่สามารถสูบฉีดโลหิตได้ จึงทำให้เกิดอาการหายใจติดขัด ไม่ทั่วท้อง เหมือนเวลาอยู่ในที่สูง ๆ อาจมีอาการปวดศีรษะหรือเวียนศีรษะร่วมอยู่ด้วยบ้าง เป็นที่น่าเสียดายที่เราไม่ได้ระวังถึงอาการเหล่านี้เพราะคิดว่าเราใช้ปอดในการหายใจไม่ใช่หัวใจ จากการศึกษาของ NIH อีกเช่นกันพบว่า มีหลายคนบอกว่าในขณะที่ขึ้นบันได มีอาการหายใจไม่สะดวก เกิดขึ้นก่อนเกิดหัวใจวาย
6. ปวดขาหรือบวม
เมื่อกล้ามเนื้อหัวใจไม่สามารถทำงานได้เต็มที่ โลหิตหรือน้ำจะไม่สามารถขับถ่ายได้เหมือนเดิมจึงเกิดอาการบวมน้ำขึ้น โดยปกติจะเริ่มจาก เท้า ข้อเท้า ขา เนื่องจากเป็นอวัยวะที่อยู่ห่างจากหัวใจ จึงมีการไหลเวียนไม่สะดวก การที่อวัยวะต่าง ๆ มีเลือดไปหล่อเลี้ยงไม่เพียงพอ จะทำให้เกิดอาการหลอดเลือดอุดตันขึ้น ดังนั้นหากเกิดอาการบวม หรือปวดขาควรปรึกษาแพทย์ด้วย
7. นอนไม่หลับ กระวนกระวาย หลับ ๆ ตื่น ๆ
อาการแปลกประหลาดนี้อาจทำให้เป็นการยากสำหรับแพทย์ที่จะวินิจฉัย แต่คนที่มีอาการก่อนหัวใจวายอาจมีอาการนอนไม่หลับ กระสับกระส่ายอยู่หลายสัปดาห์หรืออาจเป็นเดือนก็ได้ อาจเป็นการยากที่จะวินิจฉัยอาการนอนไม่หลับนี้สำหรับคนที่เป็นโรคนอนไม่หลับอยู่แล้ว แต่หากเรามีอาการนอนไม่หลับ กระวนกระวายอย่างไม่ทราบสาเหตุควรปรึกษาแพทย์ด้วย
8. มีอาการเหมือนเป็น Flu หรือรู้สึกเหมือนเป็นหวัด
มีอาการเหงื่อออก ปวดหัว อ่อนเพลีย ปวดเมื่อยตามตัว เหมือนเป็น Flu หรือไข้หวัด อาจเป็นอาการที่ยากจะอธิบายว่านี่เป็นอาการของโรคหัวใจ ให้ระวังอาการไอต่อเนื่องที่ไม่สามารถหายเองได้ด้วย เพราะสิ่งเหล่านี้อาจเกิดขึ้นเพราะปอดไม่มีการไหลเวียนของโลหิตที่ดี
9. หัวใจและชีพจรเต้นเร็ว
อาการเล็ก ๆ อีกอย่างที่ไม่ควรมองข้าม คืออาการที่หัวใจเต้นเร็ว คนไข้รายหนึ่งกล่าวว่ารู้สึกเหมือนวิ่งขึ้นภูเขา หัวใจต้องทำงานหนักและเต้นเร็วมาก อาจมีอาการเวียนหัว หรือไม่มีแรงร่วมด้วย
10. ไม่อยู่กับร่องกับรอย
อาการหัวใจวายในผู้ใหญ่ โดยเฉพาะผู้สูงอายุ 80 ปีขึ้นไป อาจมีอาการหลายอย่างแทรกซ้อนทำให้ยากแก่การวิเคราะห์โรค แต่สำหรับผู้ป่วยโรคหัวใจหรือคนใกล้ชิด หากพบว่ามีอาการเหมือนไม่เป็นตัวของตัวเอง เปลี่ยนไปไม่เหมือนเดิม เช่นจากคนที่แข็งแรง กระฉับกระเฉงกลายเป็นคนลืมง่าย คิดอ่านอะไรไม่คล่อง เหนื่อยง่าย ไม่เป็นตัวของตัวเอง อาจเป็นอาการหนึ่งของโรคหัวใจที่ไม่คาดคิดได้
อาการเหล่านี้เป็นอาการที่คาดไม่ถึง เราคงไม่อยากให้สิ่งเหล่านี้เกิดขึ้นกับคนที่เรารัก เพราะการแก้ไขได้ทันท่วงทีอาจทำให้เรารักษาคนที่เรารักไว้ได้ ดีกว่าสายเกินแก้ ดังนั้นจึงควรตรวจสุขภาพของตัวเราเอง และคนที่อยู่รอบข้างอย่างสม่ำเสมอนะคะ ขอเป็นกำลังใจให้ทุกครอบครัวเสมอค่ะ
ที่มา
http://www.manager.co.th/Family/ViewNews.aspx?NewsID=9550000016647
